07 февраля 2009 г.
Чăваш Республикинче çынсен шыв çинчи пурнăçне сыхламалли правилăсемпе килĕшÿллĕн тата ЧР Министрсен Кабинечĕн Председателĕн 2008 çулхи октябрĕн 17-мĕшĕнче кăларнă «Чăваш Республикин шыв объекчĕсенче 2008-2009 çулхи кĕркуннехи-хĕллехи тапхăрта çынсене хăрушсăрлăхпа тивĕçтересси çинчен» кăтартăвĕсене пурнăçа кĕртсе районта инкек-синкекпе кĕрешес ĕçе анлă сарса яма палăртнă.
Чи малтанах çакна палăртмалла. Пирĕн район территорийĕнче кÿлĕсем, пĕвесем, плотинасем сахал мар. Кунпа пĕрлех Сăр юхан шывĕ юхса иртет. Хĕллехи вăхăтра вĕсем пăрпа хупланнă ĕнтĕ. Анчах ирĕк паман вырăнта çуран е техникăпа каçса çÿрени, пулăçсен пысăк йышĕ пĕр çĕре пухăнни çынсемшĕн инкек-синкек кăларса тăратма пултарать.
Пирĕн служба пăр çинче уйрăмах хăрушă вырăнсене палăртса тухрĕ. Акă, район çыннисем Чул хула облаçĕнчи Кăрмăш хулине çÿресси йăлана кĕнĕ. Хĕл ларсан вĕсемшĕн çул палăрмаллах кĕскелет. Мĕншĕн тесен халăх ноябрь-март уйăхĕсенче Пантьăк енчен пăрпа витĕннĕ Сăр урлă каçать. Нумайăшне юхăм хăвăртлăхĕ пăр хулăнăшне çÿхетсе пыни пачах шухăшлаттармасть те. Пантьăк ялĕ çумĕнчи плотина çинче вара пулă тытма юратакансем йышлă пухăнаççĕ. Тралькасси плотини çинче те пулăçсем нумай. Пăр хулăнăшĕ 12-15 сантиметр çÿхерех пулни хăрушлăх кăларса тăратать. Çакна кашнин шута илмелле, инкек-синкек сиксе тухасран хытă сыхланмалла.
Паян кĕркуннехи-хĕллехи тапхăрта Атăл çи – Урал регионĕнче çынсем шыва кайса вилнин тĕслĕхĕсене илсе кăтартни те вырăнлă. Вăтамран çуллен 90 çын пурнăçпа сыв пуллашать, вĕсен 17 проценчĕ ытла ачасем. Сăмахран, 2007 çулхи ноябрь уйăхĕнче кăна пăр çинче 5 инкек пулнă. Сăмахран, Удмурт Республикин тĕп хулинче – Ижевскра 2 ача шыва путса вилнĕ. Унта кĕме юраман. Челябинск облаçĕнче икĕ пулăç пулă тытнă вăхăтра пурнăçпа сыв пуллашнă. Чăваш Республикинче юлашки виçĕ çул хушшинче çакăн пек тĕслĕхсем пулман. Çапах ку лăпланса ларма хушмасть.
Шыв нихăçан та пĕр хулăнăш шăнса лармасть. Юхан варринчи пăр çÿхерех пулма пултарать. Çакна асра тытмалла: пĕр çынна 7 сантиметртан кая мар хулăнăш пăр тÿсет. Каток-мĕн тăвас тесен унăн хулăнăшĕ 12 сантиметр е ытларах та пулмалла. 15 сантиметр е ытларах хулăнăшлĕ пăр тăрăх çуран каçса çÿреме юрать. 30 сантиметртан каярах хулăнăшлĕ пăр çине автомашинăпа кĕмелле мар. Шыв температури 2 градус сивĕ пулсан çын унта 5-8 минут кăна тытăнса тăма пултарать.
Пĕтĕмĕшле илсен, пăр çинче асăрханулăх кирлĕ. Тимлĕхе ÿстерни инкек-синкекрен хăтăлма май парĕ.