26 августа 2009 г.
ЗАГС органĕн ĕç-хĕлĕнче ят хурассипе е улăштарассипе çыхăннă лару-тăру сахал мар. Шăпах вĕсемпе çыхăннă ыйтусене хускатасшăн паянхи калаçура районти ЗАГС пайĕн начальникĕпе Елена Сергеевна БАРЫШНИКОВАПА.
– Елена Сергеевна, ача çуралнине регистрацилесси камăн тивĕçĕ;
– Паллах, ашшĕ-амăшĕн. Енчен те ашшĕ-амăшĕ тĕрлĕ сăлтавсене пула ерçеймест-тĕк, ку ĕçе тăванĕсем пурнăçлаяççĕ.
– Ача çуралнине кирек хăш вăхăтра та регистрацилеме юрать-и;
– Пепке çут тĕнчене килнине уйăхран кая юлмасăр регистрацилемелле.
– Ашшĕ-амăшĕ хăйсен тĕпренчĕкне кун çути парнелерĕ. Ăна вĕсем хуть те мĕнле ят параяççĕ-и;
– Çапла, ашшĕ-амăшĕ хăйсен ачине ят парас ĕçре ирĕклĕ. Вĕсем мĕнле ята кăмăллаççĕ, çавна çыртараяççĕ. Анчах та вăл аббревиатурăран, хисепсенчен тăмалла мар. Ачана ят панă чухне ашшĕ-амăшĕн тĕплĕн шухăшламалла. Ят хитре, çав хушăрах калама йывăр пулмалла мар тата вăл ашшĕн ячĕпе килĕшсе тăтăр. Енчен те арçын ачана ят хуратăр пулсан, асра тытăр: темиçе çултан вăл ÿссе çитсе хăй те ашшĕ пулса тăрать, унăн ятĕнчен вара ашшĕн ячĕ (отчество) пулать.
– Ят хунă чухне хирĕçÿсем сиксе тухаççĕ. Амăшĕ пĕр ят хурасшăн, ашшĕ – урăххине. Мĕнле пулмалла;
– Ашшĕ-амăшĕ хушшинчи килĕшÿ тăрăх ачана ят хураççĕ, ашшĕ ячĕ (отчество) – ачан ашшĕ ячĕпе. Хирĕçÿсене опекăпа попечительство органĕ татса пама пулăшать.
– Эсир ЗАГС пайĕнче нумай çул тăрăшатăр. Çав вăхăтра тĕлĕнмелле интереслĕ ят хунисем тĕл пулнах-тăр.
– Пĕррехинче, чăн та, ачана Мухамад Юсуф ят хучĕç.
– Сирĕн ĕç опытĕнче ашшĕ-амăшĕ ачан ятне хурайманни пулнă-и;
– Пулнă, кун пек чухне пирĕн ĕçченсем ашшĕ-амăшне пур енлĕн пулăшма тăрăшаççĕ.
– Район çыннисем мĕнлерех ятсене юратаççĕ;
– Юлашки вăхăтра ашшĕ-амăшĕ чун тĕпренчĕкĕсене ĕлĕкхи ятсене пама кăмăллани сисĕнет. Акă, хĕр пĕрчисене – Ульяна, Руслана, Мирослава, арçын ачасене Дамир, Даниил, Арсений хураççĕ.
– Ачана ят хунă, анчах та тепĕр уйăхран вăл ашшĕ-амăшне килĕшмерĕ, вĕсем урăх ят шыраççĕ...
– Ят хунă чухне çăмăлттай пулмалла мар. Ашшĕ-амăшĕн ку утăма тăвиччен пуç йĕри-тавра шутламалла. Çыннăн ячĕ унăн пурнăçĕпе çыхăннă. Çавăнпа та ят пĕлтерĕшне тĕпе хумалла. Ачан ятне, Çемье кодексĕпе килĕшÿллĕн, опекăпа попечительство органĕн йышăнăвне пăхăнса çеç улăштарма ирĕк пур.
– Енчен те ачана хăйĕн ячĕ килĕшмест-тĕк;
– Ашшĕпе амăшĕ хирĕçлемеççĕ пулсан 14 çула çитнĕ ачан хăйĕн ятне улăштарма ирĕк пур. 18 çул тултарсан вара – никамран ыйтмасăрах.
– Çыннăн миçе хутчен ят улăштарма юрать;
– Хуть те темиçе те. Çакна валли ЗАГС пайне паспортпа килмелле, заявленинче ят улăштарассипе çыхăннă сăлтава кăтартмалла. Пĕр çыннăннех темиçе хутчен те ят улăштарнипе çыхăннă тĕслĕх ĕç опытĕнче çырăнса юлчĕ.
– Елена Сергеевна, калаçушăн тавтапуç. Вулакансене мĕн сĕннĕ пулăттăр;
– Пепкене ят хурасси питех те яваплă утăм пулнине ăша хывтарас килет. Ача ячĕпе выляма юрамасть. Ăна улăштарсан мĕн чухлĕ документ ылмаштарма тивет вĕт-ха. Кирлех-ши çапла тăккаланма. "Çиччĕ виç те пĕрре кас", – тет ваттисен сăмахĕ, ăна пăхăнасчĕ.