31 мая 2008 г.
“Нива” ял хуçалăх производство кооперативĕн Карăкçырми фермине темиçе çул ĕнтĕ Н.Горшков ертсе пырать. Коллектив ĕçре пысăк хастарлăх кăтартать. Витене сĕт пăрăхĕ вырнаçтарни ĕçе çĕнĕ технологипе туса пыма май парать. Хальхи вăхăтра хуçалăхра кашни ĕне куллен вăтамран 15 килограмм ытла сĕт антарать. Ĕçре ăнăçлăхпа палăрнă фермăра выльăхсене тăрантарассине, шăварассине лайăх йĕркеленĕ. Çакă çитĕнÿ çулĕпе малалла утма пулăшать те ĕнтĕ.
– Эпир ку хуçалăха ĕнесене машинăпа сăвакан дояркăсемпе техник-осеменаторсен районти конкурсне ирттерме ахальтен суйласа илмен, – тет ял хуçалăх, экономика тата пурлăхпа çĕр хутшăнăвĕсен управленийĕн тĕп зоотехникĕ С.Кчетков. – Кунта выльăх-чĕрлĕх ĕрчетессине аван йĕркеленĕ. Ĕне сумалли аппаратсем те, выльăхсене искусствăлла майпа пĕтĕлентермелли оборудовани те таса, ĕçе юрăхлă.
Дояркăсен ăмăртăвĕ çÿллĕ шайра иртрĕ. Районти 72 дояркăран чи маттуррисем килнĕ конкурса. Вĕсем ĕне сумалли аппаратсене сÿтсе пуçтарчĕç, ĕç вырăнĕсене санитари тĕлĕшĕнчен тирпейлерĕç, аппарата хатĕрлесе ĕнесем сурĕç... Пурте вăхăтпа, пахалăх çине тимлĕ пăхнипе пулса пычĕ. Теориллĕ ыйтусене те хуравларĕç. Вакуум пăрăха çума каустика содин миçе процентлă шĕвекĕ кирлĕ; Коллектора мĕн чухлĕ вăхăт иртсен сÿтмелле тата çуса тасатмалла; Тата нумай ыйтусем пулчĕç. Тĕрĕс хурав паракансем кăна малти вырăнсене тухма пултарчĕç.
Пĕтĕмĕшле илсен, теориллĕ пĕлĕве практикăпа çыхăнтарса ĕçлемелле пулчĕ дояркăсен. Çивĕч кĕрешÿре “Коминтерн” хуçалăхран килнĕ М.Мокрова çĕнтерчĕ. Унăн ĕçри юлташĕ Р.Данилова иккĕмĕш вырăна тухрĕ. Пĕри 11 çул, тепри 15 çул фермăра ĕçлет. Машинăпа ĕнесем сăвас енĕпе иккĕшĕ те пуян опыт пухнă. “Аккозинский” производство кооперативĕн доярки Л.Ефимова виççĕмĕш пулчĕ.
Техник-осеменаторсен конкурсĕ те интереслĕ иртнине палăртмалла. Специалистсем ĕнесене пĕтĕлентерсе хăвармалли хатĕр-хĕтĕре лайăх пĕлеççĕ. Анчах ĕçре теори пĕлĕвĕ те питĕ кирлĕ. Сăмахран, Дьюар кĕленчинче азот температури мĕн чухлĕ; Ĕнесен чупмалли тапхăрĕ хăçанччен тăсăлать; Çак тата ытти ыйтусене, шел те, пурте тĕплĕ пĕлеймеççĕ-ха. Ăмăрту çĕнтерÿçĕсене çуратать. “Нива” хуçалăхри Е.Жукова осеменатор пулса 21 çул ĕçлет. Пур ыйтусене тĕрĕс хуравласа тата ĕçе пахалăхлă пурнăçласа вăл чи мала тухрĕ. Иккĕмĕш вырăнта – “Свобода” колхозри Р.Филиппова. Унăн ĕç стажĕ 23 çулпа танлашать. “Коминтерн” ЯХПК-ри А.Еремин – виççĕмĕш, техник-осеменатор пулса 5 çул тăрăшать.
Çĕнтерÿçĕсене премисем кĕтеççĕ. Вĕсене районти Ĕçпе юрă тата спорт уявĕнче халăхпа пĕрле чыс¬лĕç. Унччен, кăçалхи июнĕн 10-11-мĕшĕсенче, М.Мокровапа Е.Жукова район чысне машинăпа ĕне сăвакансен тата техник-осеменаторсен конкурсĕнче хÿтĕлĕç. Ăмăрту Елчĕк районĕнчи “Прогресс” хуçалăхра иртет. Сăмах май, унта “Коминтерн” ЯХПК доярки Роза Леонидовна Зосимова та хутшăнать. Вăл иртнĕ çул машинăпа сĕт сăвакансем хушшинче республикăри конкурс чемпионкин хисеплĕ ятне çĕнсе илнĕччĕ. Çĕнтерÿçĕне ăмăрту ялавне хăпартнă çĕре хутшăнма чĕннĕ.
Районта ĕне сăвакансен конкурсне кăçалхипе 29-мĕш хут, техник-осеменаторсенне 27-мĕш хут йĕркелерĕç. Ырă йăла вăй илсе пынăшăн савăнмалла. Унăн пĕлтерĕшĕ пысăккине, ферма ĕçченĕсем çĕннине вĕренсе пынине ял хуçалăх управленийĕн специалисчĕсем лайăх ăнланаççĕ. Анчах конкурса хăш-пĕр хуçалăхсен ертÿçисем хакламанни пăшăрхантарать. Акă, районта 10 хуçалăх тейĕпĕр. Машинăпа ĕне сăвакансен кĕрешĕвне вара 7-ĕн, техник-осеменаторсен ăмăртăвне 8-ăн çеç хутшăнчĕç. Выльăх-чĕрлĕхрен пахалăхлă продукци ытларах илес тесен ферма ĕçченĕсен пĕлĕвне, ăсталăхне ÿстерни кирлех.