04 июня 2008 г.
“Хура çĕр – анне кăкăрĕ вăл”, – тенĕ ваттисем. Çакна мăн асаттесем мĕн авалтан лайăх пĕлсе тăнă, тырă, çĕр улми, пахча çимĕç ÿстермелли лаптăксене ĕçлесе хатĕрлесси çине яланах тимлĕ пăхнă. Техника пулман вăхăтра лаша плугисемпе усă курнă, кашни утăм çĕр тухăç патăр çаплахчĕ – планпа палăртнă чухлĕ çĕр хатĕрлеме, тыр-пул акма, çĕр улми лартса хăварма тăрăшнă. Юлашки çулсенче тем пулчĕ-çке, хуçалăхсен уйĕсене çум курăк пусса илчĕ. Пулăхлă лаптăксемех “уçман çерем” пулса юлчĕç.
Кунта, паллах, çакна та палăртмасăр иртме çук. Çунтармалли-сĕрмелли материалсем хакланса кайрĕç, хуçалăхсенчи “хурçă утсем” кивелсе юлчĕç. Çĕннине туянма кĕсье пушши ура хурать. Çапах çакăн пек лару-тăрупа килĕшсе лармалла марри çинчен çирĕппĕнех каларĕ ЧР Президенчĕ Н.Федоров. Ку таранччен пушă выртнă çĕрсене çаврăнăша кĕртмеллине палăртрĕ.
Район администрацийĕн ял хуçалăх пайĕн начальникĕн ĕçĕсене туса пыракан Н.Коробков пĕлтернĕ тăрăх, кăçал районĕпе 6959 гектар кĕр тыррисем акса хăвармалла. Кунпа пĕрлех 2900 гектартан кая мар çĕрсене çаврăнăша кĕртмелле. Пушă выртнă лаптăксене хатĕрлесси халĕ сарăлсах пырать. Ку таранччен 700 гектара яхăн сухаланă. Çак ĕçре вырăнти техникăпа та, Чул хула облаçĕнчен килнĕ агрегатсемпе те туллин усă курма тăрăшаççĕ. Аякран килнĕ механизаторсене ĕç хыççăн канма лайăх условисем туса парасси çине тимлĕ пăхаççĕ.
Питĕркасси уйĕнче Германире туса кăларнă “Класс” йышши хăватлă трактор ĕçлет. Кĕске хушăрах икĕ механизатор 350 гектар çĕре кăпкалатма ĕлкĕрнĕ. Ял тăрăхĕн администрацийĕ трактористсене хваттер тупса панă, апат çитерессине йĕркеленĕ, телевизор лартса панă. Хирлÿкасси çумĕнче К-701 йышши 4 трактор суха тăвать. Ку таранччен 300 гектар ытла çĕр хатĕрленĕ. Этмен тăрăхĕнче Ю.Ярадаев предприниматель хăйĕн МТЗ-80 тракторĕпе 57 гектар йышăнакан лаптăка кăпкалатнă.
“Путь Ильича” уçă акционерла обществăн Т-150, МТЗ-1221, “Четра-315” тракторĕсем Туктамăш уйĕнче ĕçлеççĕ. Чавал вăрманĕ çумĕнче К-701 тата Т-150 тракторсем кĕрленине илтме пулать. “Свобода” колхоз 102 гектар çĕр хатĕрленĕ. “Коминтерн” ЯХПК вырăнти тракторсемпе усă курса тăпра кăпкалатать. “Нива” хуçалăхра та тракторсене хире кăларнă. Тĕпрен илсен, çÿлерех асăннă коллективлă предприятисен ертÿçисемпе специалисчĕсем ку таранччен усăсăр выртнă çĕрсене çаврăнăша кĕртес тĕлĕшпе мĕн пур майсемпе усă кураççĕ.
Шел пулин те, ку енĕпе пур çĕрте те тăрăшнине кураймăн. Акă, В.Никитин, “Мочковашский” фермер хуçалăхĕсем, “Аккозинский”, “Искра-Хмель” тата “Аванград” çĕр хатĕрлес тĕлĕшпе урлă выртана тăрăх çавăрмаççĕ. Тыр-пул ÿстермесĕрех пурăнма пулать теççĕ-ши;
Хресченсем умĕнче тăракан задачăсем пысăк та яваплă. Вĕсене ăнăçлă татса пани çĕр ĕç продукчĕсене ытларах туса илме, пахалăхне лайăхлатма май парĕ. Ял хуçалăх культурисен хакĕсем ÿсрĕç, ку çĕр çыннине çанă тавăрса ĕçлеме хушать. Кунпа пĕрлех тырă хăй хаклăхне чакарассишĕн тăрăшмалла. Уй-хирти кашни ĕçе агротехникăлла кĕске сроксенче, наука ыйтнă пек пурнăçламалла.