Раççей халăхĕ çулсерен майăн 9-мĕшĕнче 1941-1945 çулсенчи Тăван çĕршывăн Аслă вăрçинче фашистла Германие çĕнтернине анлăн уявлать. 1945 çулхи майăн 8-мĕшĕнче СССР Верховнăй Совечĕн Президиумĕн Указĕпе майăн 9-мĕшĕнче Çĕнтерÿ кунĕ пулнине пĕлтернĕ.
Фашистла Германи Совет Союзне 1941 çулхи июнĕн 22-мĕшĕнче вăрă-хурахла тапăнса кĕнĕ. Совет Çарĕнче вăрçă тухас умĕн тăшманпа хире-хирĕç çапăçма 2,7 миллион çын, 1470 çĕнĕ танк, 1540 çĕнĕ самолет, 37,5 пин орудисемпе минометсем кăна пулнă.
Чăваш Республикинчен фронтра 160 пин çын çапăçнă, вĕсенчен 90 пин ытла çын Тăван çĕршыв ирĕклĕхĕшĕн пуçне хунă. 54 пин ытла ентеше орденсемпе медальсем парса наградăланă, 80-а яхăн çын Совет Союзĕн Геройĕ ята илме тивĕç пулнă.
Хĕрлĕ Чутай районĕнчен 8020 çын фронта тухса кайнă. 4036-шĕ каялла таврăнайман. Совет Союзĕн Геройĕ ята 2-ĕн тивĕçнĕ: А.Р. Логинов тата И.В. Индряков. Тĕрлĕ орденсемпе медальсен кавалерĕсем: Г.З.Захаров, И.В. Журавлев, А.К.Ишмейкин, Н.С.Кудряшов, И.П.Искендеров, Я.А.Инедеркин, В.Г.Журавлев тата ыттисем те.
Пĕрремĕш ракетчиксен шутĕнче районтан тухнă çынсем пулнă: А.А.Захаров, И.Н.Коннов, С.П.Плисов.
Ленин орденне илме тивĕçнĕ фронтовиксем те пур. Вĕсенчен пĕри – Я.Ф.Петров. Питĕркасси каччи Я.А.Инедеркин, 44 миллиметрлă тупăсен батарейин командирĕ, Одер юхан шывĕ урлă каçса тăшман вут-çулăм кăларса тăракан вырăна тĕппипе аркатса тан мар çапăçура вилет. Çак паттăрлăхшăн ăна вилнĕ хыççăн Ленин орденĕпе наградăлаççĕ.
Мухтав орденне тивĕçнисем те чылаййăн: З.М.Илюшкин-II, III степень, Г.К.Виссарионов-III степень (Ачкасси ялĕ), М.С.Тимешков-II, III степень (Хăмаркка), В.Д.Кряжинов-III степень, Я.Ф. Афанасьев-III степень (Туканаш), А.Е.Чумаков-III степень, В.М. Яковлев-III степень, М.С. Мадебейкин-III степень (Атнар), Е.И.Михатайкин-III степень, Н.И.Трифонов-III степень, С.А.Кошелев-III степень (Утаркасси), И.С. Крышкин-III степень (Мишеркасси), И.С.Белов-III степень (II Хурашаш), И.В.Емельянов-III степень (Шулю), С.К.Карпов-III степень (Çĕн Атикасси), В.Г.Толстов-Атнарский-III степень (Хĕрлĕ Чутай сали).
Пирĕн районта çуралнă фронтовиксем Григорий Захарович Захаровпа (Тури Çĕрпукасси) Александр Григорьевич Ярлов (Березовка) Мускаври Çĕнтерÿ Парадне хутшăннă.
1941-1945 çулсенчи Тăван çĕршывăн Аслă вăрçинче паттăрлăхпа хастарлăх кăтартнăшăн районти чылай çынна вăрçă орденĕсемпе тата медалĕсемпе наградăланă.